woensdag 27 november 2019

Een andere vorm van waardering

Ik heb gisteren afscheid genomen van mijn huidige baan. Het was een vreemd afscheid, duidelijk anders dan je als buitenstaander zal verwachten. Wel met veel waardering. Maar voor het grootste deel een andere vorm van waardering. Geen verhalen over mijn grote successen als tester. Weinig verhalen over hoe fijn ik was als collega. Betekent dit dat ik geen successen heb gehaald? Dat mijn huidige collega's nooit meer met me samen willen werken? Ik weet wel zeker van niet. Want de waardering voor wat ik heb gedaan was er wel degelijk. Alleen anders.

En van mijn kant was het trouwens niet anders. Ik heb veel waardering voor de collega's en managers, met wie ik in de afgelopen 3+ jaar heb samengewerkt. Toch zal je ook van mijn kant niet veel verhalen horen over succesvolle projecten of gezellige momenten met collega's. Niet omdat ze er niet waren. Ze waren er. Maar de waardering voor een andere kant van de baan was voor mij veel en veel hoger.

Wat ik waardeer in mijn collega's en managers van de afgelopen jaren, gaat voor mij over groei. Ik heb de kans gekregen binnen een groep mensen te werken, waar ik kon groeien. Een groep mensen, waar ik fouten kon maken en vervolgens erop kon vertrouwen toch nog een kans te krijgen. Een groep mensen, waar ik een verkeerd gesprek later nog een keer over kon doen. Waar ik een verkeerde keuze kon en mocht herstellen. Door de fouten, de verkeerde gesprekken, de verkeerde besluiten heb ik het mijn collega's en managers niet altijd makkelijk gemaakt. En dat zijn ze niet vergeten. Dat ben ik ook niet vergeten. Ze vormden een grote bron van verhalen om uit te putten tijdens het afscheid, maar altijd met de bijbehorende boodschap: "Het is goed gekomen!"

De waardering van collega's en managers naar mij toe is ook op een wat onverwachter gebied hoger, dan de waardering voor mijn testwerk. Vaak als waardering werd uitgesproken, werd verwezen naar gesprekken, die ik heb gevoerd. Gesprekken waarin het adviseren, kennis overdragen, aankaarten van problemen of gewoon luisteren centraal stonden. En als het daar niet over ging, ging het over de groei, die ze bij mij gezien hebben. Hoe ik met ups en downs mijn groeipad heb afgelegd en steeds ben doorgegaan.

We leven in een wereld, waar waardering voor elkaar heel belangrijk is. Juist omdat samenwerking bij vormen van Scrum en Agile niet kan zonder waardering voor elkaar. Maar waar het bij samenwerking om gaat, is juist ook verder kijken dan de functie. Waardering hebben voor groei en waardering hebben voor de kans om te groeien. Waardering hebben voor de vorm en inhoud van gevoerde gesprekken. Waardering voor samenwerken in plaats van tegenwerken. Ik merk dat dit vaak mist. Daarom hoop ik, dat deze door mijn ontvangen en gegeven vorm van waardering ook voor anderen tot voorbeeld kan dienen.







dinsdag 5 november 2019

De eeuwige uitzondering

De eeuwige uitzondering. Dat zou ik omschrijven als een vrij algemeen probleem. Waarom dan in een testers blog? Als er 1 onderwerp is, waar de eeuwige uitzondering vaak op wordt toegepast, dan is het wel: kwaliteit.

Testen kost tijd. Goed testen kost zeker tijd. Bugs fixen kost tijd. Veel bugs fixen nog meer. Als het om kwaliteit gaat, gaat het dan ook vaak om tijd. En als tester moet je begrijpen, dat soms de tijd ergens anders aan besteed moet worden. Dat de tijd soms niet naar kwaliteit kan gaan. Of dit waar is, is een andere blog. Waar het hier om gaat, is dat deze situatie vaak een eeuwige uitzondering creëert.

Als je namelijk aan een bedrijf of een manager vraagt: "Is kwaliteit voor jullie belangrijk?", zal je niet vaak "Nee" te horen krijgen. Officieel ondersteunen bedrijven en managers altijd initiatieven om de kwaliteit te verbeteren. Een goede kwaliteit zorgt voor een betere klanttevredenheid. Opleveren met minder bugs zorgt voor minder onderhoud. Maar als je zo'n initiatief in de praktijk wil gaan brengen, wil er wel eens iets veranderen. Dan moet je soms begrijpen, dat dit moment niet het juiste moment is. Dat de tijd nu even niet beschikbaar is. Dat de prioriteit nu even anders ligt.

Nu kan deze situatie natuurlijk echt een uitzondering zijn. Dus wat maakt een eeuwige uitzondering? Daarvoor wil ik eerst verwoorden wat ik als een echte uitzondering zie. Een echte uitzondering is gebaseerd op tijdelijke argumenten. Als een collega normaal altijd tijd heeft, maar het even druk heeft, is dit tijdelijk. Als er plotseling een project met een hele snelle deadline komt, terwijl de projecten normaal altijd ruim gepland zijn, is dit tijdelijk. Tijdelijke argumenten zijn argumenten, die op een bepaald moment niet meer geldig zijn. En hiermee bedoel ik niet: het argument is opeens niet meer belangrijk. Nee, hiermee bedoel ik: het argument bestaat niet meer.

Dan is de eeuwige uitzondering waarschijnlijk te raden. Als een collega het al jaren druk heeft, is uitstel om de drukte van deze collega vaak een eeuwige uitzondering. Het argument is morgen, over een week, over een maand en over een jaar nog steeds geldig. Wanneer je daarom op dezelfde manier een beslissing neemt, zal het besluit hetzelfde blijven. Een initiatief tot kwaliteitsverbetering wordt hiermee keer op keer een beetje op de lange baan geschoven.

Waarom dan niet gewoon toegeven: "Dit gaat niet lukken"? Je kan en mag eigenlijk geen besluit definitief nemen dat ingaat tegen een "goed doel". Als je weet dat de kwaliteit beter moet, kan en mag niemand toegeven, dat hier geen tijd voor is. Een bedrijf niet, een manager niet en zeker een medewerker niet. Ook al is hier in de praktijk toch echt geen tijd voor. Tegelijkertijd kunnen de argumenten voor de besluiten om de kwaliteit nu niet te verbeteren, niet zomaar veranderen. Je kan niet zomaar zeggen: "Vanaf nu nemen we geen projecten met krappe deadlines meer aan" of "Vanaf nu heeft deze collega tijd voor je".

Wat maakt de eeuwige uitzondering nou zo gevaarlijk, naast het feit dat problemen blijven bestaan? Hij is heel demotiverend en beschadigd het vertrouwen tussen mensen. Als iemand steeds beweert dat hij/zij kwaliteit belangrijk vindt, maar al je voorstellen tot verbetering steeds opnieuw naar achteren schuift, raak je het vertrouwen in deze persoon kwijt. Hij/zij zegt "Ja", maar doet steeds "Nee". En daarnaast motiveert het niet om nog een keer een voorstel te doen. Het gaat toch niet lukken. Tenslotte staan er als X ideeën in de eeuwige wachtrij.

Een extra probleem is, dat eeuwige uitzonderingen moeilijk bespreekbaar zijn. Omdat officieel het streven is en blijft om kwaliteit te verbeteren, kan je niet zeggen "Dit bedrijf/deze manager/deze collega vindt kwaliteit niet belangrijk". Nee, het is officieel het doel de kwaliteit te verbeteren en dat blijft. En staat daarmee niet ter discussie. De besluiten om het niet nu te doen, worden ook elke keer goed beargumenteerd genomen, met een goede afweging van voor- en nadelen. Dus wat voor argumenten hou je over om dit probleem aan te kaarten?

Kan het niet anders? Natuurlijk wel. Eeuwige uitzonderingen voorkom je door de bereidheid negatieve gevolgen te accepteren en zowel aan lange en korte termijn doelen aandacht te geven. Om met het laatste te beginnen: eeuwige argumenten zijn vaak gericht op korte termijn doelen. Nu een deadline halen, nu de klant tevreden stellen met het opleveren van extra werk, nu extra uren bij een collega voorkomen. Door alleen hier aandacht aan te besteden, zal de situatie niet veranderen. Dus blijven er altijd krappe deadlines, zal de klant altijd om extra werk vragen en blijft de collega het druk houden. Alleen door tijd vrij te maken voor lange termijn oplossingen, kan je dit veranderen. Tijd vrijmaken, om te kijken of het werk van de collega sneller of minder kan. Of misschien dat het werk gedeeltelijk kan worden overgenomen. Tijd vrijmaken om een beter afwegingstraject te maken voor krappe deadlines. Wat zijn de echte kosten? Hoeveel is bijvoorbeeld het kwaliteitsverlies door de krappe deadline in geld uitgedrukt? En soms is het: tijd vrij maken voor een kwaliteitsverbetering in product of proces, waardoor de collega meer tijd over houdt. Of waardoor de krappe deadline opeens haalbaar wordt.Of waardoor de klanttevredenheid toeneemt.

Maar dit heeft nadelen. Als je ergens tijd voor vrijmaakt, dan blijft er ander werk liggen. Wat deadlines in gevaar kan brengen, extra geld vraagt voor extra mensen of klagende klanten geeft, omdat ze minder krijgen. Wanneer je niet bereidt bent deze gevolgen te accepteren, ben je zo weer terug bij de eeuwige uitzondering. Ik heb zo vaak gezien dat de eerste de beste klacht van een collega, klant of manager goede initiatieven weer deed stoppen. Verbeteren heeft nu eenmaal ook nadelen! Waarom je het toch moet doen: als je doorzet zijn de voordelen later groter dan de nadelen nu. En dat zijn ook de enige verbeteringen, die je uit moet voeren. Diegene waar de voordelen op lange termijn groter zijn dan de nadelen op korte termijn.

Een goede lezer heeft door: maar als je dit volgt, zal er niet altijd meteen een kwaliteitsverbetering wordt bereikt. Nee, dat klopt. Soms moet eerst het probleem van te krappe deadlines worden opgelost, voordat er tijd beschikbaar komt voor kwaliteitsverbetering. Het grote verschil? Omdat er nu gewerkt wordt aan een oplossing, is te krappe deadlines wel een tijdelijk argument. Je kan nu zeggen: "Zodra we dit probleem hebben opgelost, komt er tijd beschikbaar voor jouw ideeën." Dit kan zelfs het vertrouwen versterken. Door "Probleem 1" goed op te pakken en net zo lang door te gaan tot het opgelost is, komt er vertrouwen dat, als "Probleem 2" aan de beurt is, dezelfde inzet getoond zal worden. En daarmee de kans op slagen flink toeneemt.

Voorkom eeuwige uitzonderingen. Maar nog belangrijker: herken ze. Besef wanneer de argumenten van nu, later niet veranderen. Tenzij je de problemen, die de argumenten veroorzaken, gaat aanpakken. En besef dat dit niet alleen geld gaat kosten, maar ook andere nadelen oplevert. Accepteer deze, als hierdoor de voordelen op langere termijn groter zijn.

Kwaliteit is belangrijk, ik kan als tester niet anders zeggen. Maar niemand heeft er iets aan als kwaliteit belangrijk is, maar toch nooit belangrijk genoeg om te verbeteren. Als dit kan veranderen, door eerst ergens anders tijd aan te besteden, dan ben ik voor! Mits dit tijdelijk is.